اين حلقات «صالحين»، از كارهاى بسيار خوب و برجسته است و در طريق همين تكميل بسيج قرار دارد كه انشاءالله روز به روز بايد آن را كاملتر كرد. كيفيتها بايد بالا برود؛ البته كيفيت بر كميّت ترجيح دارد، لكن كميّتِ با كيفيت هم داراى اهميت است؛ يعنى گسترش سطحى و عرضى همراه با عمقيابى، هر دو بايد مورد توجه قرار بگيرد. امروز دنياى اسلام محتاج اين حركت بسيجى است.
1- شرط اصلی اجرای یک طرح تربیتی
از آنجا که پیادهسازی کامل فرآیند شجره طیبه صالحین در مساجد کشور در اصل، به منزلهی پیادهسازی یک پروژه بزرگ تربیتی و دینی به شمار میآید، پس در این مجال، برای فهم بیشتر موضوع، به بررسی برخی پیش شرطهای اساسی تحقق این امر در جامعه کنونی میپردازیم. در شرایط موجود، پروژه بزرگ تربیتی و معرفتی صالحین، در واقع نسخه اصلی برنامه ریزی استراتژیک فرهنگی جوامع شیعی، برای زمینهسازی ظهور منجی عالم بشریت مهدی موعود (عج) است ...
شجره طیبه صالحین، نسخه اصلی برنامهریزی جوامع شیعی
به عقیده کارشناسان امر، در شرایط موجود، پروژه بزرگ تربیتی و معرفتی صالحین، در واقع نسخه اصلی برنامه ریزی استراتژیک فرهنگی جوامع شیعی، برای زمینهسازی ظهور منجی عالم بشریت مهدی موعود (عج) است که بدون شک، رسیدن به این هدف، قطعا مستلزم برنامه ریزی دقیق و کار تخصصی عالمانه، بیوقفه، پرتلاش و شبانه روزی است.
به دیگر سخن آنکه مسئولان امر و دلسوزان جریان صالحین حتما باید توجه داشته باشند که هیچ وقت نمیتوان یک طرح بزرگ جامع تربیتی را در کشور، تنها با سخنرانی و شعر و نظریه پردازی صرف پیاده کرد بلکه باید در این عرصه همراه با ترویج تئوریک مبانی این اندیشه، همزمان بسترسازی و زمینهسازی مناسب و مطلوب نیز در این خصوص صورت بپذیرد. بر این اساس، چنین به نظر میرسد که به منظور فر هنگ شدن جریان صالحین در کشور حتما ابتدا لازم است چهار اقدام اساسی و مهم در این رابطه صورت پذیرد.
اقدامات اساسی برای فرهنگ شدن جریان شجره طیبه صالحین
اول : تدوین نظامنامه اجرای صالحین در قالب های شکلی و محتوایی
دوم: تبلیغ پیام صالحین و اتخاذ راهبردهای مناسب انگیزشی با هدف حضور فعالان فرهنگی کشور در این عرصه خطیر
سوم : ایجاد ساختارهای مناسب اجرایی، رفع موانع و زمینهسازی انجام این ماموریت مهم و حاس از طریق آموزش و توجیه سرگروهها، مربیان و سر مربیان صالحین
و در نهایت چهارم : کنترل، ارزشیابی، ترویج و توسعه پیام صالحین، تا مرحله نهادینه شدن این جریان در سراسر کشور
2- موانع تغییر رویکرد برای اجرای طرح صالحین
جهت تحقق امر مهم احیاء و فعالسازی مساجد شیعه در آخرالزمان یا همان جریان صالحین، نخست باید نگرش مهرههای فرهنگی موثر در سایر شهرهای کشور را نسبت به این موضوع اصلاح و تصحیح نمود که البته برای این کار، فعالان فرهنگی تشکلهای دینی، باید در وهلهی نخست برای تشکل متبوع خود، قادر به یک رسالت تشکیلاتی حداقلی باشند ...
موانع تغییر رویکرد برای اجرای طرح صالحین
جهت تحقق امر مهم احیاء و فعالسازی مساجد شیعه در آخرالزمان یا همان جریان صالحین، نخست باید نگرش مهرههای فرهنگی موثر در سایر شهرهای کشور را نسبت به این موضوع اصلاح و تصحیح نمود که البته برای این کار، فعالان فرهنگی تشکلهای دینی، باید در وهلهی نخست برای تشکل متبوع خود، قادر به یک رسالت تشکیلاتی حداقلی باشند، رسالت مقدسی که در واقع ماموریت اصلی ایشان، در راستای زمینهسازی ظهور امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به شمار بیاید و بتوانیم از آن، بعنوان تکلیف اصلی منتظران واقعی امام عصر (عج) در دوره انتظار نام برد. بر این اساس اکنون هیئتهای مذهبی، تشکلهای دینی و تیمها و گروههای فعال فرهنگی در مساجد قبل از همه باید بدانند که به کجا میروند؟ چرا این مسیر را طی میکنند؟ برای طی کردن این مسیر از چه ابزاری میتوانند استفاده کنند؟ و در نهایت در راستای تحقق رسالت تشکیلاتی خود از مربی گری و همکاری چه کسانی و برای تربیت کدام جامعه هدف میتوانند بهره بگیرند؟
به دیگر سخن آنکه، تشکل اسوه، همواره برای رسیدن به نقطهی هدف، مطابق طرح و برنامهای مدون و علمی گام بر میدارد و در انجام این ماموریت مهم، حتما برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت قابل ارائه، مستند، علمی و راهبردی دارد.
داشتن رسالت تشکیلاتی
بنابراین در این خصوص، داشتن رسالت تشکیلاتی برای تشکلها، بمثابهی احراز هویت فرهنگی دینی است که باید به آن مجهز باشند، چنانچه به عقیده صاحبنظران امر، تشکلهای فرهنگی دینی همواره میبایست بطور همزمان در سه عرصه مهم خودسازی، دیگرسازی و جامعهسازی تلاش و فعالیت داشته باشد.
این در حالیست که متاسفانه امروزه، برخی از گروههای مرجع، در عمل و برنامه ریزی به توافق نانوشته و پنهانیای پایبندند، که بر اساس آن رسالات سه گانه خودسازی، دیگرسازی و جامعهسازی در تشکلهای فرهنگی دینی به شکلی نه چندان عادلانه و درست، از یکدیگر منفک و مجزا شدهاند.
بر این اساس در این میان رسالت اصلاح و تربیت سه عنصر "من"، "تو" و "ما"، به جای اینکه در حکم رسالتی جمعی و گروهی برای همه آنها به شمار آید، به بخشهای مختلف جامعه جدا از هم سپرده شده است. به دیگر سخن آنکه متاسفانه امروزه، برخی طلاب و روحانیون و جوانان معتقد تنها به خودسازی فردی میاندیشند، فارغ از آنکه برای حل مشکلات جامعه و دیگران برنامه ریزی خاصی داشته باشند.
برخی تشکلها و فعالان فرهنگی مسجدی نیز بیشتر به دنبال دیگرسازی هستند و در این میان خودسازی را فراموش کردهاند و از همه مهمتر اینکه برای این کار، دولت و دستگاههای متولی فرهنگ عمومی و نهادهای مسئول نیز تنها به دنبال ساختن جامعهای مطلوب، بدون در نظر گرفتتن مقدمات این امر، یعنی خودسازی و دیگرسازی میباشند. این در حالیست که همیشه خودسازی و اصلاح نفس در جامعه، مستلزم و مبتنی بر دستگیری از دیگران و هدایت اطرافیان میباشد و در نهایت حاصل اجرای صحیح این فرآیند مهم و اساسی، یعنی اصلاح، رشد و تعالی و کمال "من"، "تو" و دیگران است که "جامعه" را اصلاح خواهد کرد.
گام نخست و اساسی در جریان احیاء مساجد یا جریان صالحین
حال پس از آنکه، نگرش افراد در این رابطه اصلاح شد و مهرههای کلیدی و موثر در فضای فرهنگی سایر شهرها به شناخت لازم و کافی در رابطه با مکتب تربیتی اهل بیت علیهم السلام دست یافتند، پس از آن باورمندی نهایی حاصل از این شناخت و معرفت، افراد را به حرکت وا میدارد و به تبع آن، جوانههای ابتدایی این تغییر رویکرد مهم از دل زمین سر میزند.
بر این اساس، همانگونه که ذکر شد برای این کار، تلاش برای تغییر رویکرد در تشکلهای فرهنگی دینی از غلبه گرایشات غیر تربیتی و اصلاحی به تربیت و اصلاح و با هدف ایجاد یا تغییر رفتار در مخاطبان، همواره گام نخست و اساسی در جریان احیاء مساجد یا همان جریان صالحین میباشد. البته با اتخاذ نگاه تربیتی به این کار، نه تنها سرگروه حلقه صالحین، نقش مربی دارد، بلکه پس از این خادم مسجد، اعضاء هیئت امناء، امام جماعت و نمازگزاران بزرگسال و مسن هم برای جوانان، نوجوانان و کودکان مسجدی در عمل به ایفای نقش مربی گری میپردازند و خواسته یا ناخواسته الگوهای رفتاری سایرین خواهند بود. پس بر این اساس وقتی قرار شد در یک مسجد و پایگاه، رویکرد تربیتی تبدیل به رویکرد غالب در آنجا شود، متولیان امر دیگر بجای برنامههای خشک، بیروح، تکراری، کلیشهای و صرفا دارای اهدافی از انواع اهداف مناسکی سنتی و شعائری پس از آن، به تبدیل مسجد و پایگاه به کانون تربیت، رشد، اصلاح و تعالی میاندیشند و از همین روست که جهت گیری رفتار خادم را نیز به این سمت و سو سوق خواهند داد. به هر حال برای آنکه این تغییر رویکرد اساسی و مهم، به تربیت و پرورش در مساجد کشور نهادینه شود حتما لازم است که ابتدا نوع نگاه، زاویه دید و عینک افراد موثر و کلیدی جبهه فرهنگی کشور، در این رابطه، اصلاح و تعمیر شود به گونهای که این افراد، پس از آن به نگاهی تازه و درست، پیرامون این موضوع مهم دست یابند.
همچنین، نکته حائز اهمیت دیگر در این خصوص، بررسی عواملی است که به این تغییر رویکرد و جابجا شدن زاویه دید افراد، نسبت به موضوع کمک خواهد کرد.
بعنوان مثال، نخست باید در این جبهه، کسانی تربیت شوند که خود را وقف کار فرهنگی کرده و به تکلیف خویش برای زمینهسازی ظهور امام عصر (عج) با تمام وجود معتقد باشند، کسانی که احیاء هر مسجد و پایگاه را به ثابه تشکیل یک هسته مقاومت در یاری کردن حجت خدا بر روی زمین بدانند.
و مگر نه این است که به تعبیر جلال آل احمد:
" ... و تا ساعت ظهور ولی جداً فرا برسد، مهم برای ما این است که هستههای مقاومت را زنده نگه داریم چرا که در آخر کار، حتی یک نفر میتواند سرنوشت این ترازو را عوض کند به این طرف یا آن طرف، به این ور سکه یا آن ور سکه. "
به دیگر سخن آنکه حتما باید افرادی در این جبهه فعال شوند که یقین داشته باشند، اکنون ماموریت رساندن قطار ظهور به ایستگاه آخر، بر دوش ملت ایران نهاده شده است و چون اینگونه است پس در این راه، هرگز زیبنده نیست که این قطار، حتی برای یک لحظه، خالی و بیسرنشین به سمت ایستگاه آخر حرکت کند و اینک هر کدام از ما، مامور پر کردن یک کوپه از قطار انتظار در مسیر حرکت به جلو و تا روز ظهور منجی (عجل الله تعالی فرجه) هستیم.
3- تغییر رویکرد لازمه طرح صالحین
منشاء پیدایش جریان مسجدی در اهواز، در اولین لایههای زیربنایی آن، بیش از همه مبتنی بر همان تغییر رویکرد اساسی و مهم، از نظامی گری در جنگ سخت، به رزمندگی و مجاهدت از نوعی دیگر و متناسب با نیاز جبهه جنگ نرم بوده است.
تغییر رویکرد لازمه اجرای طرح صالحین در مسجد
آنچه برای فعال شدن مساجد در تمام شهرهای کشور و نیز الگو گرفتن از مدلهای موفق این حرکت، حایز اهمیت اساسی است اعتقاد به ضرورت تغییر رویکرد از تجهیزات محوری و امکانات مداری به تربیت محوری و مربی مداری است.
شجره طیبه صالحین به خودی خود اتفاق بزرگی نیست
صالحین، در وهلهی نخست، به خودی خود اتفاق بزرگی نیست بلکه بستر تحقق یک تحول عظیم و ارزشمند در آینده میباشد چنانکه در واقع، همراه شدن دهها هزار فعال فرهنگی کشور با این جریان و نیز تلاش برای تربیت نسل جوان و نوجوان در این حرکت بخودی خود تحول بزرگی است که میتوان از آن بعنوان اصلیترین ماموریت دورهی انتظار، به منظور تعجیل در ظهور امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) نام برد و یاد کرد.
به هر حال در این باره، همانگونه که پیشتر گفتیم، منشاء پیدایش جریان مسجدی در اهواز، در اولین لایههای زیربنایی آن، بیش از همه مبتنی بر همان تغییر رویکرد اساسی و مهم، از نظامی گری در جنگ سخت، به رزمندگی و مجاهدت از نوعی دیگر و متناسب با نیاز جبهه جنگ نرم بوده است.
اولین گام ضرورری برای موفقیت طرح شجره طیبه صالحین
که بنابراین، اولین گام ضرورری برای موفقیت صالحین در هر شهر و دیار، حتما باید معطوف به همان هدف مذکور، یعنی تغییر رویکرد غیر تربیتی به تربیت باشد. البته برای کار، متولیان امر، در هر شهر و محله و روستایی که هستند باید اول به ترویج و تبلیغ این اندیشه بپردازند و پس از آن تلاش کنند تا گروههای دغدغه مند و دارای رسالت اساسی، در این جبهه جدید، تکثیر شوند و به لحاظ عددی و کمی افزای یابند. به دیگر سخن آنکه، برای تبدیل پروسه فعالسازی مساجد شیعه در سایر شهرهای کشور، به یک جریان فرهنگی غالب، ابتدا باید همکارانی همفکر و رزمندگانی مجاهد و نستوه، مناسب این جبهه تربیت کرد. کسانی که حاضر باشند خود را وقف کار فرهنگی نمایند. طلاب، دانشجویان و روحانیون در واقع وقفی، مهرههای کلیدی و اثر گذاری که حاضر باشند خود را وقف کار فرهنگی در جبهه مقابله با جنگ نرم دشمن نمایند.
تقویت تشکلهای همسو با طرح صالحین
در ادامه پس از این مرحله همچنین افراد باید به تقویت تشکلهای همسو در این خصوص بپردازند، علاوه بر آنکه در این راه برخی فاکتورهای مهم و اساسی همچون: بسترسازی مناسب به منظور تبادل تجربیات موفق، احساس مسئولیت و تعهد نسبت به سرنوشت سایر مساجد، اتخاذ نگاه جبههای به کل جریان کار و نیز تقویت انگیزههای مثبت و پر انرژی، از دیگر مولفههای اساسی ایت تغییر رویکرد، در جریان احیاء مساجد در آخرالزمان یا همان جریان صالحین در کشور میباشد. بر این اساس، کسانی که در این راه مجاهدت میکنند باید تلاش نمایند تا با صبر و استقامت کم نظیر خود حتی الامکان در رفع موانع کوشا باشند و در این راه هر مانع و مشکل را به مثابهی یک علامت سئوال بدانند که قطعا راه حل و جوابی خاص دارد و بدون شک، اگر مسیر درست را طی کنند حتما خواهند توانست آن مانع و مشکل را از پیش رو بردارند.
بنابراین، اگر اهوازیها 20 سال پیش حرکتی را شروع کردند که اکنون بطور نسبی موفق بوده است، حال هر چند ما انتظار نداریم که دیگران هم، مسیر 20 ساله آنان را یک شبه طی کنند، اما باید توجه داشت که همواره طی هزار فرسنگ را صعب العبور نیز در وهله نخست، منوط به برداشتن گام اول میباشد که ما نیز باید اول همین گام را بر داریم و مهمتر از آن، این که باید سعی کنیم که همین گام اول را نیز درست برداریم، باشد که امیدوار رسیدن به هدف باشیم.
بر این اساس، توصیه و تاکید به اجرای صالحین، در واقع به منزله ترغیب به حرکت و تلاش در این عرصه خطیر و حیاتی و نیز تذکر و یادآوری مداوم نسبت به اهمیت انجام ماموریت بزرگی است که آنک، پرده نشین غیب، یوسف فاطمه (سلام الله علیها) هم، نتیجه و ثمره این کار عظیم را، چشم به راه است و انتظار میکشد.
4- تعداد اعضای حلقههای طرح شجره طیبه صالحین
اعضای حلقههای تربیتی صالحین معمولا 15 تا 20 نفرند که در موارد استثناء میتواند کمتر یا بیشتر از این تعداد هم باشد. مثلا به 25 نفر برسد و یا 9 نفر باشد. استاندارد عددی 15 تا 20 نفر، از این رو در سیر تربیتی صالحین لحاظ شده است که ...
دلایل تعیین حد برای تعداد اعضای حلقههای طرح صالحین
استاندارد عددی 15 تا 20 نفر، از این رو در سیر تربیتی صالحین لحاظ شده است که تشکیل گروه و حلقه تربیتی با کمتر از 15 نفر عضو، برای یک گروه صالحین، که قرار است حداقل یک سال با یک مربی (سر گروه) مراتب رشد و کمال را طی کنند احتمال دارد به دلیل عدم ثبات نیروها، جا به جایی و تغییر محل سکونت اعضاء و یا هر از گاهی به دلیل غیبت چند نفر از آنان در جلسات، لطمه خورده و به لحاظ کیفی آسیب ببیند.
بعنوان مثال، در حلقهای که 10 تا 12 نفر عضو وجود دارد، اگر فرض کنیم سه یا چهار نفر از آنها غایب باشند بدون شک شر و حال لازم و رغبت انگیزی مناسب در طرح طرفینی مباحث ایجاد نخواهد شد.
همچنین دلیل تعیین حد نصاب اعضاء در یک حلقه تربیتی به تعداد 20 تا 25 نفر نیز آن است که چون شاه بیت تربیت در حلقههای صالحین، در واقع همان تاثیر شگرف برقراری رابطه عمیق عاطفی ناصحانه، بین مربی (سرگروه) و متربی است، پس بر این اساس طبیعی به نظر میرسد که در این میان، تذکرات و توصیههای فردی مربی به اعضاء گروه، و نیز تشویق و تنبیه متربیان توسط مربی در مواقع لازم در کنار پایه ریزی ارتباط موثر با والدین و برقراری رابطه دوستانه هدایت گر و خیرخواهانه در فضایی غیر رسمی و صمیمی، همه و همه جزء رموز اصلی موفقیت مربیان و سرگروههای حلقههای تربیتی صالحین میباشند که این مهم، با عضویت بیشتر از 20 یا 25 نفر در یک حلقه، کبه طور قطع و یقین صورت نخواهد پذیرفت.
علاوه بر این، اعضای حلقههای تربیتی صالحین، حتما میبایست هم سطح، هم سن و همدل باشند که در این خصوص بعدها به تفصیل سخن خواهیم گفت.
5- دلایل نشستن حلقهای در طرح صالحین
پیشینه تاریخی اجرای شجره طیبه صالحین، یا همان تشکیل حلقههای تربیتی معرفتی در مسجد، بیش از همه به صدر اسلام در مسجد النبی، مسجد قبا و سایر مساجد مکه و مدینه بر میگردد.ذ
چنانچه روش تربیتی و معرفت افزایی در جریان صالحین نیز به تمام و کمال، به مشی عملی اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) و سیره اولیاء خدا و بزرگان دین بر میگردد.
نظام واره شکلی صالحین، نشستن حلقهای افراد را در جلسات به چند دلیل مورد تاکید قرار داده است:
1) اول آنکه در نظام حلقهای برای هیچ کس، صدر و ذیل و بالا و پایین قائل نمیشویم و تمامی اعضاء گروه را در مقام تعلیم و تربیت و نیز در مرتبه پرورش و تزکیه، تقریبا هم طراز و هم رتبه یکدیگر فرض میکنیم که به این ترتیب، همه اعضای گروه به یکاندازه برای آموختن و تعالی و رشد و کمال و معرفت در خود احساس نیاز خواهند کرد.
چنانچه در این باره، در آموزههای دینی میخوانیم که در صدر اسلام نیز، گاهی وقتی فردی به دنبال رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در مسجد میآمد، قبل از اینکه اصحاب، ایشان را معرفی کنند، خودش از ترتیب نشستن افراد نمیتوانست حضرت را بشناسد، که این امر، حاکی از نشستن حلقهای افراد در آن جلسات میباشد.
2) دوم آنکه در نظام نشستن حلقهای و دایره وار، همه اعضای گروه در مباحث شرکت داده میشوند و ترس و واهمه احتمالی افراد خجالتی و کم رو برای سخن گفتن و ابراز عقیده، در فضای صمیمی و بدور از هر گونه تکلف حلقه تربیتی، از بین خواهد رفت و بر این اساس تمامی حاضران فرصت حضور در حلقه را به منظور رشد و ارتقاء دانش و بصیرت خود مغتنم میشمارند.
3) و بالاخره سوم آنکه در نظام حلقهای، برای مربی که نقش مبلغ یا همان پیام رسان دینی را ایفا میکند، امکان بهره برداری از اثرگذارترین شیوهی تبلیغ و آموزش، یعنی همان تبلیغ چهره به چهره، سینه به سینه یا به تعبیر روایات اسلامی بالمشافهه فراهم میگردد.
6- هدف از شجره طیبه صالحین (طرح صالحین)
تربیت انسان مومن، بصیر، مجاهد، فعال، انقلابی و دارای موضع از اهداف اصلی و اساسی شجره طیبه صالحین است. صالحین در واقع، بمنزله هموار کردن مسیر ظهور امام عصر (عج) ، کادرسازی دوباره برای انقلاب و نیز جریانسازی فرهنگی در کشور، با هدف غالب شدن رویکرد فرهنگی در تشکلهای فرهنگی، دینی است.
شجره طیبه صالحین، به معنای اخص، در صدد راهاندازی حلقههای تربیتی در مسجد، با هدف ایجاد یا تغییر رفتار در مخاطبان، مبتنی بر مکتب تربیتی اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) میباشد، اما صالحین به معنای عام، به فعال سازی، رونق و احیای مساجد شیعه در آخر الزمان میاندیشد.
تربیت انسان مومن، بصیر، مجاهد، فعال، انقلابی و دارای موضع از اهداف اصلی و اساسی شجره طیبه صالحین است.
صالحین در واقع، بمنزله هموار کردن مسیر ظهور امام عصر (عج) ، کادرسازی دوباره برای انقلاب و نیز جریانسازی فرهنگی در کشور، با هدف غالب شدن رویکرد فرهنگی در تشکلهای فرهنگی، دینی است. از این رو، اجرای صالحین و یاری رساندن به مجریان و طراحان این طرح عظیم و ارزشمند به مثابه همراهی کردن در پایه گذاری سنت حسنهای است درست هم وزن تلاش ارزشمند شهیدان گرانقدر رجایی و باهنر، در زمینه راهاندازی امور تربیتی و دبیری پرورشی در نهاد آموزش و پرورش.
اکنون برای اثبات این ادعا که گفته شد تنها با اندکی مجاهدت و سختکوشی با باورمندی و توکل به خدا میتوان جریان صالحین را در مساجد کشور به جریان فرهنگی غالب تبدیل کرد، به ذکر شاهد مثالی در این خصوص میپردازم که موضوع قدری ملموستر شود. همانگونه که طی دو دهه گذشته، تکثیر هیئتهای مذهبی از نوع خانگی و کوچک، به شکل خودجوش و مردمی، در جای جای این کشور تبدیل به یک جریان فراگیر شد و کار به جایی رسیده که اینک، مروجان و مبلغان کار هیئتی از آن با عنوان "هیئتی شدن" در مقابل "مسجدی شدن" یاد میکنند، حال نیز میتوان با برنامه ریزی مناسب و جلوگیری از انحرافهای احتمالی در مسیر حرکت صالحین، در کمتر از یک دهه، به همین ترتیب، مساجد و هویت بخشی فرهنگی تربیتی به آن را نیز در سرتاسر این مرز و بوم، به جریان غالب فرهنگی کشور تبدیل کرد، البته به شرط آنکه ابتدا برای این کار نیروهای زبده و متخصص لازم را تربیت کنیم و سپس فضای انگیزشی مناسب برای انجام این مهم را در کشور تا حدودی رقم بزنیم.
منبع - www.salehintehran.ir